Pamiętajmy o poległych w obronie Ojczyzny…
W Dniu Zadusznym warto zaapelować o pamięć dla poległych w obronie Ojczyzny, szczególnie naszej Małej Ojczyzny. Odwiedzając, w tych szczególnych dniach zadumy i wspomnień, groby naszych bliskich, pamiętajmy również o poległych bohaterach. Pamiętajmy o ich roli w naszej historii, odwiedzajmy groby tych, którzy ponieśli najwyższą cenę w obronie naszej ziemi.
Choć, obiektów wpisanych na listę miejsc pamięci Województwa Śląskiego nie brakuje, nie są to na naszym terenie liczne obiekty. O stan grobów i mogił wojennych dbają rodziny poległych, a także Urząd Gminy, w miarę możliwości, ze środków pochodzących z dotacji Urzędu Wojewódzkiego oraz własnymi siłami.
Wszystkie te obiekty tworzą pamięć zbiorową, są elementem poszukiwania tożsamości, tworzenia więzi z przeszłością i historią. Warto przywołać tu sentencję Owidiusza: „Czas mija, pomniki pozostają”.
W wykazie Urzędu Wojewódzkiego znajdują się:
1. Mogiła Poległych w II Wojnie Światowej w Dębowcu zawiera szczątki 41 osób, w tym 2 cywilów i 39 żołnierzy z 74. Górnośląskiego Pułku Piechoty, wchodzącego w skład 7. Dywizji Piechoty, która rankiem 3 września 1939 r., stoczyli bitwę z najeźdźcami niemieckimi z 2. Pomorskiej Dywizji Lekkiej.
2. Na Cmentarzu Parafialnym w Poraju pochowani są: Józef Lutomski, Bronisław Kowalczyk, Stefan Kowalczyk, Jerzy Szczęsny, Bronisław Macioł i Stanisław Martwik - żołnierze Wojska Polskiego polegli 26 czerwca 1944 roku podczas pacyfikacji wsi Mrzygłódka.
3. Grób wojenny Józefa Winiata, żołnierza Wojska Polskiego, który zginął podczas ucieczki z transportu kolejowego wiozącego więźniów do obozu w Oświęcimiu. Mogiła znajduje się w trasie kolei Poraj-Żarki Letnisko, 1,5 km od stacji PKP Żarki Letnisko w kierunku Myszkowa, po prawej stronie toru.
4. Mogiła wojenna Tadeusza Beśki żołnierza Armii Ludowej, zginął 19 kwietnia 1944 roku. Grób znajduje się w Poraju, ul.Chopina, cmentarz katolicki (parafialny).
5. Grób wojenny Władysława Białego żołnierza Wojska Polskiego poległego 3 września 1939 roku. Poraj, ul.Chopina, cmentarz katolicki (parafialny).
6. Grób zbiorowy wojenny Zenona i Zdzisława Morawskich poległych 1 września 1939 roku. Poraj, ul.Chopina, cmentarz katolicki (parafialny).
Znajomość Ojczyzny, jej historii i kultury to nie tylko książkowa wiedza o niej, ale i szeroko pojęte krajoznawstwo, a przede wszystkim - znajomość miejsc, które stanowią polskie i lokalne sacrum. To pamięć, która tworzy tożsamość...
Jest to obowiązek bycia w miejscach, które tworzyły i tworzą dziedzictwo narodowe. Mogiły poległych dla społeczeństwa naszej gminy to bardzo ważne obiekty upamiętniające tragiczne wydarzenia sprzed ponad 70 lat.
Groby, pomniki, mogiły są kamiennym świadectwem ogromnej tragedii jaka spotkała ludzi w tamtym okresie.
Są symbolicznymi żywymi obiektami przestrogi przed wszelkimi systemami totalitarnymi.
