Pamiętajmy o poległych w obronie Ojczyzny…
W Dniu Zadusznym warto zaapelować o pamięć dla poległych w obronie Ojczyzny, szczególnie naszej Małej Ojczyzny. Odwiedzając, w tych szczególnych dniach zadumy i wspomnień, groby naszych bliskich, pamiętajmy również o poległych bohaterach. Pamiętajmy o ich roli w naszej historii, odwiedzajmy groby tych, którzy ponieśli najwyższą cenę w obronie naszej ziemi.
Choć, obiektów wpisanych na listę miejsc pamięci Województwa Śląskiego nie brakuje, nie są to na naszym terenie liczne obiekty. O stan grobów i mogił wojennych dbają rodziny poległych, a także Urząd Gminy, w miarę możliwości, ze środków pochodzących z dotacji Urzędu Wojewódzkiego oraz własnymi siłami.
Wszystkie te obiekty tworzą pamięć zbiorową, są elementem poszukiwania tożsamości, tworzenia więzi z przeszłością i historią. Warto przywołać tu sentencję Owidiusza: „Czas mija, pomniki pozostają”.
W wykazie Urzędu Wojewódzkiego znajdują się:
1. Mogiła Poległych w II Wojnie Światowej w Dębowcu zawiera szczątki 41 osób, w tym 2 cywilów i 39 żołnierzy z 74. Górnośląskiego Pułku Piechoty, wchodzącego w skład 7. Dywizji Piechoty, która rankiem 3 września 1939 r., stoczyli bitwę z najeźdźcami niemieckimi z 2. Pomorskiej Dywizji Lekkiej.
2. Na Cmentarzu Parafialnym w Poraju pochowani są: Józef Lutomski, Bronisław Kowalczyk, Stefan Kowalczyk, Jerzy Szczęsny, Bronisław Macioł i Stanisław Martwik - żołnierze Wojska Polskiego polegli 26 czerwca 1944 roku podczas pacyfikacji wsi Mrzygłódka.
3. Grób wojenny Józefa Winiata, żołnierza Wojska Polskiego, który zginął podczas ucieczki z transportu kolejowego wiozącego więźniów do obozu w Oświęcimiu. Mogiła znajduje się w trasie kolei Poraj-Żarki Letnisko, 1,5 km od stacji PKP Żarki Letnisko w kierunku Myszkowa, po prawej stronie toru.
4. Mogiła wojenna Tadeusza Beśki żołnierza Armii Ludowej, zginął 19 kwietnia 1944 roku. Grób znajduje się w Poraju, ul.Chopina, cmentarz katolicki (parafialny).
5. Grób wojenny Władysława Białego żołnierza Wojska Polskiego poległego 3 września 1939 roku. Poraj, ul.Chopina, cmentarz katolicki (parafialny).
6. Grób zbiorowy wojenny Zenona i Zdzisława Morawskich poległych 1 września 1939 roku. Poraj, ul.Chopina, cmentarz katolicki (parafialny).
Znajomość Ojczyzny, jej historii i kultury to nie tylko książkowa wiedza o niej, ale i szeroko pojęte krajoznawstwo, a przede wszystkim - znajomość miejsc, które stanowią polskie i lokalne sacrum. To pamięć, która tworzy tożsamość...
Jest to obowiązek bycia w miejscach, które tworzyły i tworzą dziedzictwo narodowe. Mogiły poległych dla społeczeństwa naszej gminy to bardzo ważne obiekty upamiętniające tragiczne wydarzenia.
Groby, pomniki, mogiły są kamiennym świadectwem ogromnej tragedii jaka spotkała ludzi w tamtym okresie.
Są symbolicznymi żywymi obiektami przestrogi przed wszelkimi systemami totalitarnymi.
